Zelfgebakken brood smaakt nog beter met zelfgemaakte boter!
Click here for the English version
Het maken van je eigen boter is eigenlijk heel simpel. We weten allemaal wat er gebeurt als je slagroom te lang klopt. Uiteindelijk krijg je dan boter. Onze eerste poging om zelf boter te maken was heel succesvol maar ook weer niet zo spannend. Heerlijke verse boter, lekker met een vleugje grof zeezout. Maar er valt meer te beleven.
Om het een beetje uitdagender te maken en om een boter te krijgen met een beetje meer diepgang, besloten we ‘cultured butter’ te maken met gefermenteerde room. Deze versie vind je terug in het recept. Een aanrader, omdat het de smaak van de boter intensiever en naar onze mening lekkerder maakt. En deze boter past geweldig goed bij een vers zelfgebakken zuurdesem bijvoorbeeld.
Voordat de zuivelindustrie alles over nam, werd de meeste boter gemaakt met gefermenteerde room. Men liet verse melk een nachtje staan en de room ging vanzelf bovenop de melk drijven. Tijdens deze ongekoelde uren, maakten de aanwezige micro-organismen de room licht zuur, waarbij een nootachtige, volle smaak ontstond. Deze mooie dikke room werd vervolgens gekarnd tot boter.
Hoe beter de kwaliteit van de room, hoe beter de boter natuurlijk. Als we tegen biologische room van Jersey koeien aanlopen bijvoorbeeld, dan willen we daar nog eens heel graag zelf boter van maken!
Ingrediënten voor de gefermenteerde boter
Voor 0ngeveer 300 g verse boter
1000 ml verse room
100 ml biologische volle yoghurt*
20 ijsklontjes
*Het is van belang biologische yoghurt te gebruiken, omdat andere yoghurt (door pasteurisatie) niet de lactobacillus-culturen bevat die nodig zijn voor de fermentatie. Gebruik daarom biologische yoghurt met actieve lactobacillus-culturen.
Stap 1
Doe room en yoghurt in een kom of beker, roer even door en dek af. Laat dit mengsel 12 tot 24 uur bij kamertemperatuur fermenteren. Zet het daarna in de koelkast en laat het gedurende 4 tot 6 uur weer volledig koud worden.
Zorg ervoor dat je ongeveer 20 ijsblokjes voor het grijpen hebt. Deze heb je namelijk morgen nodig bij het maken van de boter.
Stap 2
Voorbereiding
Als je boterplankjes gaat gebruiken zoals wij dat doen, moet je ze minimaal een uur voor gebruik in koud water leggen.
Haal de voorbereide room uit de koelkast. Giet het mengsel in de kom van je mixer met ballongarde (als alternatief kun je natuurlijk een handmixer gebruiken). Meng op medium snelheid tot je een slagroom-consistentie hebt.
Nu komt het leuke gedeelte. Normaal gesproken zou je nu stoppen want je hebt perfecte slagroom, maar wees dapper en blijf mixen. Je kunt nu de room door verschillende stadia zien gaan.
Ten eerste zal de slagroom korrelig worden, dan blijft het plakken aan de wanden van je kom. Vervolgens zal wat vloeistof zich scheiden van de room. Wanneer je dit stadium bereikt, zet dan de mixer op een lage stand. Dit is namelijk de fase dat plotseling de vaste stoffen en vloeistoffen van de room volledig scheiden. Klop je te heftig dan zal het vloeibare gedeelte alle kanten op spatten! Ga voorzichtig door met mixen op lage snelheid tot je een grote homp boter tussen je garde hebt (zie foto) en een kom vol melkachtige vloeistof (dit is in feite karnemelk). Dit hele proces duurt 10 tot 15 minuten, een beetje afhankelijk van je mixer en de snelheid waarmee je klopt.
Stap 3
Zet een kom met koud water met daarin ongeveer 10 ijsblokjes klaar. Peuter de boter uit de garde en leg in het koude ijsblokjes-water. Nu moeten we de boter ‘reinigen’ van alle resterende melkachtige vloeistof. Om dit te bereiken kneed je de boter met de hand in het zeer koude water. Je ziet dat het water wit wordt van het melkachtige residu. Gooi het koude water weg en herhaal dit kneden nog een paar keer, totdat het water helder blijft. Voeg indien nodig nog wat ijsblokjes toe. Door deze handeling zal de boter zal langer houdbaar blijven, als je deze stap overslaat zal de boter maar een paar dagen goed blijven in de koelkast.
Step 4
Als de boter nog steeds koud en stevig genoeg is kun je verder gaan met het vormen. Als de boter te zacht is geworden, plaats de klont dan nog 30 minuten terug in de koelkast. Je kunt de boter nu vormen zoals je wilt. Als je de boter met de hand vorm, zorg er dan voor dat je je handen eerst nat maakt met koud water, anders blijft de boter plakken. Je kunt mooie boterkrullen maken met behulp van boterplankjes. Je kunt de plankjes ook gebruiken om kleine boterballetjes te maken of de boter tot een ‘pakje boter’ te vormen. Omdat de boterplankjes in koud water hebben gelegen smelt de boter niet en kleeft hij ook niet aan het hout.
Wikkel de boter in een stuk vetvrij papier en bewaar in de koelkast. Als je je werk goed hebt gedaan, zal de boter een paar weken houdbaar zijn in de koelkast (je kunt boter ook bewaren in de vriezer overigens). Maar deze boter is vast te goed om achter in de koelkast vergeten te worden! Een laagje op je zelfgebakken boterham of lekker vers broodje en de boter is in een mum van tijd verdwenen.
In onze webshop hebben we een kleine hoeveelheid boterplankjes op voorraad voor mensen die geïnspireerd zijn om ook hun eigen boter te maken.
Nel says
Heb nog nooit boter gemaakt, maar hoeveel % moet de room zijn. En bvb de yogurt is er ook in diverse varianten.
Groetjes Nel
Weekend Bakers says
Beste Nel,
Het is de gewone ongeslagen room die je overal kunt kopen in de supermarkt, doorgaans rond de 35% vet bevat. De yoghurt die wij gebruiken is biologische volle yoghurt met ruim 3% vet.
Succes met het boter maken!
Lianne Bokma says
Hoi Ed & Marieke,
Leuke blog dit!
Op het moment staat mijn Jersey-room van 5,5% te verzuren met biologische yoghurt. Morgen karnen. Ik heb het al eerder gemaakt maar toch wederom benieuwd naar het resultaat! In welk gedeelte van het land wonen jullie?
Groet,
Lianne Bokma
Weekend Bakers says
Hallo Lianne, en dankjewel.
Hopelijk is de boter fantastisch gelukt, maar dat kan bijna niet anders met zulke ingrediënten.
Wij wonen in Laren vlak bij Lochem, in Gelderland.
Groetjes,
Marieke & Ed
Raymond Linde says
Wat gaaf dit!
Ik had nog wat slagroom over en zocht een recept voor boter. Nooit geweten dat de boter in Zwitserland zo gemaakt werd met 20% bio yoghurt ipv 10%.
Dankjewel!
Mvg
Raymond Linde
Weekend Bakers says
Met dank aan Jette ook!
J. Siemen says
Is deze bereidingswijze vergelijkbaar met de Joghurtbutter van Bio, die je bv in Zwitserland kunt krijgen?
Kun je die boter ook ergens kant en klaar in Neferland verkrijgen?
Alvast bedankt voor uw antwoord.
Met vriendelijke groet,
Jette Siemen
Weekend Bakers says
Hallo Jette,
In ons recept wordt yoghurt (10%) toegevoegd om de boter te laten fermenteren. Na het maken houd je alleen de vaste delen van de yoghurt over in de boter. In de boter uit Zwitserland, waar u waarschijnlijk op doelt, wordt meer dan 20% yoghurt toegevoegd om de boter frisser en minder vet te maken. Wanneer deze yoghurt aan de boter wordt toegevoegd (ook voor fermentatie of alleen achteraf) is ons niet helemaal duidelijk. Wij hebben deze boter nog niet in Nederland te koop gezien.
U zou ook een versie van ons recept met in verhouding wat meer yoghurt kunnen maken.
Vriendelijke groet,
Marieke
Lieven De Bruyn says
Net zelf boter gemaakt en….Super!!!
En in tegenstelling tot wat vermeld werd in een ander berichtje, is de overblijvende melk mooi smeuïg wit en de beste karnemelk die ik in jaren geproefd heb, en ik ben sinds kindertijd een ‘botermelk’ fan! Heb 1 l 40 % room gebruikt en 1 potje bio yoghurt, heeft 28 uur op kamertemperatuur gestaan; room was niet meer vloeibaar zelfs! Nachtje koelkast, 2 uurtjes op kamertemperatuur en dan kloppen en wassen maar. Jullie plankjes zijn super – handig btw… Echt bedankt voor het recept! Groetjes, Lieven.
Weekend Bakers says
Fantastisch Lieven! Goed te horen van de karnemelk, want wij zijn op zich ook echte fans van dit goedje. We zouden graag ook eens 40% room proberen, maar die is moeilijk te krijgen (meestal rond de 35%). Fijn dat de plankjes ook zo goed bevallen.
Lieven De Bruyn says
Dat doen ze zeker! Verwachtte een gesukkel en geplakt, maar als ze goed geweekt hebben gaat het heel vlot. Gebruikte room was gewoon verse slagroom 40% van Campina uit het koelvak van de supermarkt…en een potje bio yoghurt 125 ml… Groetjes!
Weekend Bakers says
Je foto met boterkrullen zag er prachtig uit op Twitter!
Astrid Horward says
Bedankt voor dit recept! Ik vind het belangrijk dat we weten waar ons voedsel vandaan komt, hoe het wordt gemaakt en hoe (óf) we het ook zelf kunnen maken. Ik ga het dus binnenkort proberen 🙂 Nog een korte vraag: kan de karnemelk die overblijft gewoon gedronken worden?
Weekend Bakers says
Hoi Astrid, de ‘karnemelk’ die overblijft is erg dun en een beetje gelig, meer de struktuur van wei dan echte karnemelk. Je kunt het drinken maar wij beleven er niet veel plezier aan. Groetjes!
Lieven De Bruyn says
Hoy Weekend Bakery!
Heb na het kloppen met de Kenwood nog een tijdje verder geklopt met de 2 kleine gardes van de handmixer, dan geeft de boter nog veel van zen ‘melk’ af, daardoor een lekker rijke karnemelk én de boter is sneller goed gewassen! Groetjes en bedankt voor het recept, Lieven.
Weekend Bakers says
Dat doorkloppen met de handmixer ga ik binnenkort ook nog eens proberen. Dank voor de tip!
Marieke